مرور درس‌ها برای کنکور
مرور درس‌ها برای کنکور یکی از مولفه‌های مهم برای موفقیت در این آزمون است. ذهن انسان پیچیدگی‌های زیادی دارد و نمی‌تواند مانند یک کامپیوتر تمام اطلاعات را برای مدت طولانی در خود ذخیره نماید. به همین خاطر مطالبی که مطالعه می‌کنیم، پس از مدتی فراموش می‌شوند. بسیاری از دواطلبین فکر می‌کنند که این مشکل فقط برای آن‌ها است و آن‌ها بخاطر حافظه‌ی ضعیفشان هرگز نمی‌توانند در کنکور موفق شوند؛ که این موضوع اصلا درست نیست. تمامی افراد با مشکل فراموش کردن مطالب مواجه هستند. برای اینکه این موضوع به میزان زیادی کاهش پیدا کند، باید بدانیم به چه روشی و در چه زمانی دروس مطالعه شده را مرور کنیم.
اگر مرور نداشته باشیم، تمام زحماتی که کشیده‌ایم هدر می‌رود. حتی اگر مرور بکنیم ولی روش صحیحی را برای این کار انتخاب نکنیم هم باز انگار هیچ زحمتی نکشیده‌ایم. برای یک مرور اصولی لازم است که با مفهوم حافظه‌ی بلند مدت و کوتاه مدت به درستی آشنا شویم. لازم است که بدانیم چگونه باید مرور کنیم تا تمامی مطالب را به صورت بلند مدت در حافظه‌ی خود نگهداریم. برای اینکه بدانید روش صحیح و حرفه‌ای مرور کردن به چه صورت است، با ما همراه باشید.
روش‌های مرور درس‌ها
به طور کلی در سال کنکور از روش‌های مختلفی برای مرور درس‌ها می‌توان استفاده کرد که ما در اینجا میخواهیم سه مورد از این روش‌ها را با هم بررسی کنیم:
- روش مرور بازخوانی: در واقع روش بازخوانی یعنی دوباره خواندن مطالب از پیش خوانده شده به صورت کامل یا تقریبا کامل. در این روش می‌توانیم از نکاتی که در حین اولین مطالعه یادداشت کردیم استفاده کنیم یا اینکه از خلاصه‌برداری‌ها استفاده کنیم. راه دیگر استفاده از کتاب‌هایی است که به صورت خلاصه مطالب را بیان کرده‌اند. عموما بهترین منبع برای روش بازخوانی در مرور درس‌ها برای کنکور، استفاده از کتاب درسی است. روش تورق سریع که قطعا با آن آشنایی دارید، از همین نوع مرور است.
روش تورق سریع در یکی دو هفته باقی مانده به کنکور سراسری انجام می‌شود و به این صورت است که داوطلبان به سرعت نکات یادداشتی و هایلایتی خود در طول یکسال را می‌خوانند. نیاز نیست که برای هر نکته فرصت زیادی را در نظر بگیرید، بلکه به اندازه‌ای که بتوانید یک دید کلی از مطالب به دست آورید، کافی است. - روش مرور بازیابی: یکی دیگر از روش‌های مرور درس‌ها برای کنکور، روش بازیابی است. در این روش برای مرور از تست‌ها استفاده می‌کنیم. در حین اولین مطالعه و تست زدن باید تعدادی از تست‌ها که دارای نکات مهم و کلیدی هستند، علامت‌دار کنیم و بعد در زمان مرور دوباره آن تست‌ها را بررسی کنیم و نکات را یادآوری کنیم. حدودا از بین هر ۱۰ تستی که میزنیم باید یکی از آن‌ها را هایلایت کنیم تا در زمان مرور بتوانیم از آن‌ها استفاده کنیم. نکته‌ی دیگر این است که نباید در کتاب، پاسخ تست‌ها را علامت بزنیم تا در زمان مرور بتوانیم از همه‌ی تست‌ها استفاده کنیم.
- روش مرور تلفیقی بازیابی و بازخوانی: در این روش ما دو دسته داوطلب داریم:
۱- داوطلبانی که می‌دانند نسبت به تمامی مطالب تسلط کافی دارند، که اینگونه داوطلبان اول باید بازخوانی و سپس بازیابی کنند.
۲- داوطلبانی که در مباحث احساس ضعف می‌کنند، که اینگونه افراد ابتدا باید بازیابی و سپس بازخوانی کنند. به این صورت که اول تعدادی از تست‌های استاندارد را حل می‌کنند و بعد به نکات و متن کتاب درسی مراجعه می‌کنند.
البته توجه داشته باشید که شرایط برای هر داوطلب بسته به اینکه چقدر توانایی دارد، متفاوت است و این توضیحات تنها برای راهنمایی بیشتر شما است ولی برای حل این مشکل باید از مشاور تحصیلی خود کمک بگیرید.
مرور درس‌های حفظی
برای دروس حفظی مثل زیست، ادبیات، دین و زندگی و… بهترین روش برای مرور روش بازخوانی است. در واقع برای مرور دروس حفظی بهتر است که متون دروس دوباره خوانده شوند. البته باید مدت کمی را هم برای تست زدن اختصاص داد.
برای درس دین و زندگی سعی کنید که مطالبی که هایلایت کرده‌اید یا زیر آن خط کشیده‌اید را مرور کنید و حتما آیات را دوباره و تک به تک مرور کنید، چرا که آیات در کنکور بسیار مهم هستند. در درس ادبیات باید به صورت مبحثی عمل کنید. یعنی تاریخ ادبیات، لغات، املاها و… را به صورت جداگانه مرور کنید.
مرور دروس محاسباتی
برای دروس محاسباتی چون فیزیک و ریاضی روش بازیابی بسیار مناسب‌تر است. چرا که تست زدن در این درس‌ها بهتر می‌تواند مطالب را برای شما یادآور شود. با تست زدن تقریبا ۹۰ درصد این دروس برای شما مرور می‌شود، ولی برای مرور ۱۰ درصد باقی مانده می‌توانید از خواندن نکاتی که یادداشت کرده‌اید، استفاده کنید.
مرور دروس ترکیبی
در مرور درس‌ها برای کنکور، بسته به نوع درس روش‌های مختلفی را می‌توان استفاده کرد. دروسی مثل شیمی که به صورت تلفیقی محساباتی و حفظی هستند، از روش تلفیقی بازیابی و بازخوانی استفاده می‌شود. به علاوه برای دروسی مثل زیست شناسی که اهمیت زیادی دارند، نیز از این روش استفاده می‌شود، تا هم تسلط در تست زدن بالا برود و هم اینکه مطالب به طور کامل مرور شوند.
منحنی فراموشی ابینگ هاوس
این منحنی توسط محققان آلمانی برای نشان دادن مدت زمانی که مطالب در ذهن انسان باقی می‌ماند، طراحی شده است. با اینکه این منحنی اختصاصا برای کنکور طراحی نشده است ولی می‌توان با کمک آن زمان‌های مناسب مرور را متوجه شد. این منحنی به خوبی نشان می‌دهد که هرچقدر فاصله‌ی بین مطالعه و مرور کمتر باشد، احتمال انتقال مطالب به حافظه‌ی بلند مدت بیشتر خواهد بود. با نگاه به این منحنی به راحتی متوجه این مسئله خواهید شد:
زمان‌های مناسب مرور درس‌ها
یکی از اصول بسیار مهم در مرور درس‌ها برای کنکور زمان مرور درس‌ها است. با توجه به منحنی فراموشی ابینگ هاوس باید زمان‌های مناسب برای مرور درس‌ها انتخاب شود تا انتقال مطالب به حافظه‌ی بلند مدت اتفاق بیافتد. استفاده از الگوهای مناسب برای مرور برای نگهداشتن اطلاعات در ذهن بسیار مهم است. ما در اینجا دو الگوی مناسب برای مرور را ارائه می‌کنیم:
الگوی اول مرور
این الگو بر اساس منحنی ابینگ هاوس است و روشی بسیار ایده آل است. بازه‌ی زمانی مرور در این روش به صورت زیر است:
- مرور اول: ۱ روز بعد از مطالعه
- مرور دوم: ۳ روز بعد از مطالعه
- مرور سوم: ۱۰ روز بعد از مطالعه
- مرور چهارم: ۳۰ روز بعد از مطالعه
- مرور پنجم: ۹۰ روز بعد از مطالعه
شاید این روش برای کنکور کمی سخت و دشوار باشد ولی روشی کاملا تایید شده و مناسب برای مرور مطالب است.
الگوی دوم مرور
این الگو برای سال کنکور بسیار مناسب‌تر است و تقریبا تا حدود ۹۰ درصد با منحنی ابینگ هاوس مطابقت دارد:
- مرور اول: ۱ روز بعد از مطالعه
- مرور دوم: بین ۵ تا ۱۰ روز بعد از مطالعه
- مرور سوم: بین ۳ تا ۴ هفته بعد از مطالعه
- مرور چهارم: حدود ۲ ماه بعد از مطالعه
- مرور پنجم: حدود ۴ ماه بعد از مطالعه
یک نوع مرور دیگر وجود دارد که دقیقا پس از مطالعه درس اتفاق می‌افتد، که به مرور بالارد معروف است که در این بخش میخواهیم به توضیح آن بپرداریم:
مرور درس‌ها برای کنکور با روش بالارد
این روش مرور درس‌ها برای کنکور، برگرفته از روش بالارد، دانشمند بزرگ انگلیسی است. این روش به این صورت است که بعد از اینکه یک مطلب درسی را مطالعه کردید؛ تقریبا ۱۵ دقیقه کاملا استراحت می‌کنید و دوباره به سراغ آن مطلب می‌روید و آن را مرور می‌کنید. به این ترتیب مطالب به عمق حافظه شما نفوذ خواهند کرد و از حالت گنگ و سطحی در می‌آیند و به راحتی می‌توانید آن‌ها را در حافظه خود نگهدارید.
