افزایش کیفیت مطالعهی کنکور از دغدغه‌های اصلی تمامی دانش‌آموزان است. خیلی اوقات دو دانش‌آموز با برنامه‌ریزی‌های یکسان و ساعت مطالعه‌های برابر نتایج یکسانی را در آزمون و کنکور به دست نمی‌آورند! حتی گاهی اوقات دانش‌آموزانی با ساعات مطالعه بالا و تلاش زیاد نمی‌توانند به خواسته خود در کنکور دست یابند. دلیل این اتفاقات این است که نباید تنها به میزان ساعت مطالعه توجه کرد. هرگز از صبح تا شب درس خواندن ضامن موفقیت شما نخواهد بود. فاکتور دیگری که باید در این راه رعایت شود، بحث کیفیت مطالعه است.
در این نوشتار سعی داریم علل کاهش کیفیت مطالعه و راهکارهای مقابله با آن را بیان کنیم. همچنین به سوالاتی نظیر چگونه کیفیت مطالعه خود را افزایش دهیم؟ در چه مکان‌هایی کیفیت مطالعه بالاتر است و… پاسخ دهیم. پس با ما همراه باشید.
اصول اولیه‌ی مطالعهی موثر و با کیفیت
برای افزایش کیفیت مطالعهی کنکور و اثر بخشی آن در آزمون‌ها باید یکسری نکات اصولی رعایت شود. در این قسمت به شرح این نکات پرداخته‌ایم:
تراکم در ساعت مطالعه
اولین قدم برای افزایش کیفیت مطالعه تراکم در ساعات مطالعه است. حال ممکن است این سوال برایتان ایجاد شود که تراکم در ساعت مطالعه یعنی چه؟ تراکم در مطالعه یعنی یک دانش‌آموز برنامه‌ی مطالعاتی و ساعات مفید درس خواندن خود را در چه زمانی تمام کرده است. داشتن تراکم در مطالعه باعث افزایش انگیزه فرد برای ادامه‌ی درس خواندن، هدر نرفتن زمان، جلوگیری از خستگی زودرس و همچنین افزایش کیفیت مطالعه می‌شود که همه این‌ها در کنار هم موجب موفقیت دانش‌آموز در رسیدن به هدف خود می‌شود.
تست و تمرین
برای یادگیری اصولی دروس نیاز به مطالعه اصولی و تست و تمرین برای هر مبحث است. در واقع اگر بخواهید که مطلبی در حافظه شما ماندگار شود، باید بر روی مطلب تسلط کافی را به دست آورید. این تسلط تنها با مطالعهی مبحث به دست نمی‌آید و احتیاج به تمرین زیاد نیاز دارد. علاوه بر آن شما با تست زدن می‌توانید تسلط کافی بر مبحث مورد نظر پیدا کرده و مطلب را برای مدت طولانی در ذهن خود بسپارید.
تست و تمرین علاوه بر این که باعث افزایش تسلط شما بر مبحث می‌شوند، سرعت شما را نیز افزایش می‌دهند. اگر تعداد تست‌های زیادی را در طول روز بزنید، می‌توانید توانایی خود را در تست زدن به طور چشم‌گیری افزایش دهید و با این کار سرعت شنا زیاد شده و در طول آزمون و کنکور سراسری با مشکل مدیریت زمان رو به رو نخواهید شد. در هنگام تست زدن از تیپ‌شناسی تست‌ها استفاده کنید و مطالب را در ذهن خود طبقه‌بندی کنید.
نکته‌ی دیگر این که حتما تست‌هایی که غلط زده‌اید و تست‌هایی که نکات مهم و کلیدی را شامل می‌شوند، علامت‌دار کنید تا در هنگام مرور از آن‌ها استفاده کنید. هرگز برای تست زدن، تست‌های کنکورهای سراسری خصوصا کنکورهای پنج سال اخیر را فراموش نکنید. تسلط شما بر تست‌های کنکور باعث آشنایی شما با طرز طرح تست توسط طراحان و افزایش کیفیت مطالعهی کنکور شما می‌شود.
افزایش اعتماد به نفس
داشتن اعتماد به نفس یک نکته‌ی مهم در افزایش کیفیت مطالعهی شما است. اگر شما تمامی نکات مربوط به افزایش کیفیت را رعایت کنید ولی اعتماد به نفس کافی در زمان مطالعه و خود آزمایی نداشته باشید، هرگز به موفقیت نخواهید رسید. البته افزایش کیفیت مطالعه و گرفتن نتایج مثبت در آزمون‌ها خود به خود باعث افزایش اعتماد به نفس نیز می‌شود. در واقع بین کیفیت مطالعه و اعتماد به نفس شما یک رابطه‌ی مستقیم وجود دارد و هر کدام باعث تقویت و بهبود دیگری می‌شود.
ارتقاء حافظه و کاهش فراموشی
اصولا برای موفقیت در امتحانات مدرسه، دو الی سه روز مطالعهی پشت سر هم برای رسیدن به نمره بیست کافی است در حالی که این روش برای کنکور اصلا راضی کننده نیست. در امتحانات مدرسه شما مطالب را حفظ کرده و به حافظه کوتاه‌مدت خود می‌سپارید و نمره خوبی هم کسب می‌کنید. ولی در کنکور شما باید چندین و چند ماه قبل از روز آزمون شروع به مطالعه کنید و اگر حافظه خود را تقویت نکرده باشید نمی‌توانید مطالب را به خوبی بیاموزید. به طور کلی برای کنکور شما باید مطالب را به حافظه‌ی بلندمدت خود منتقل کنید. برای این کار باید مباحث را چندین بار مطالعه و مرور کرده باشید و بر روی تمامی آن‌ها تسلط داشته باشید.
ترک وسواس هنگام مطالعه
وسواس در مطالعه بیماری است که تعداد زیادی از دانش‌آموزان به آن دچار هستند. این گونه افراد در هنگام مطالعه یک مبحث چندین و چندبار مطلب را می‌خوانند و فکر می‌کنند با این روش بهتر یاد می‌گیرند. این موضوع صحیح نیست و این کار تنها باعث کاهش سرعت مطالعه شما و در نتیجه کاهش کیفیت مطالعه می‌شود، سعی کنید به جای چندبار خواندن یک مطلب آن را یکبار ولی با کیفیت بخوانید.
برای با کیفیت خواندن مباحث لازم است که یک برنامه‌ی مطالعاتی دقیق و خوب داشته باشید و زمان تمامی درس‌هایی که قرار است مطالعه کنید در آن مشخص شده باشد. قبل از مطالعه ذهن خود را مرتب کنید و عوامل مزاحمی که باعث حواس‌پرتی شما می‌شوند را از خود دور کنید. اگر در هنگام مطالعه موضوعی ذهن شما را به خود مشغول کرد آن را روی کاغذ بنویسید و فکر کردن در رابطه با آن را به زمان بعدی موکول کنید. مکان و زمان خوب و درستی را برای مطالعه انتخاب کنید و هرگز از یک منبع به منبع دیگر پرش نکنید. سعی کنید تمام ذهن خود را بر روی هدفتان متمرکز کنید.
نکاتی برای افزایش کیفیت مطالعه
حال که با اهمیت کیفیت در مطالعه آشنا شدید، می‌خواهیم نکاتی را گوشزد کنیم که با رعایت آن‌ها می‌توانید از یک ساعت مطالعه به اندازه سه ساعت نتیجه بگیرید! با ما همراه باشید:
- مفهومی درس بخوانید و سعی کنید هنگام مطالعه مطالب را در ذهن خود تحلیل کنید و مفهوم آن‌ها را بیاموزید. مفهومی درس خواندن باعث انتقال مطالب به حافظه‌ی بلندمدت شما می‌شود و از فراموش شدن مطلب‌ها جلوگیری می‌کند.
- هنگام مطالعه از خود در رابطه با مفهوم مطلب سوال بپرسید. این کار باعث درگیر شدن ذهن و حواس شما می‌شود و مغز شما را به چالش می‌کشد. همین کار باعث افزایش تمرکز شما بر روی مطلب مورد مطالعه شده و حواس‌پرتی را از شما دور می‌کند. افزایش تمرکز نیز به تبع باعث افزایش کیفیت مطالعهی کنکور می‌شود.
- مطالب را تجزیه و تحلیل کنید. سعی کنید مطلبی که الان مطالعه می‌کنید را با مطالبی که قبلا مطالعه کردید، تطابق دهید و آن‌ها را تجزیه و تحلیل کنید. این کار باعث ترکیبی خواندن و افزایش کیفیت مطالعه می‌شود.
- تصویرسازی کنید. برای مطالبی که می‌خوانید در ذهن خود یک تصویرسازی داشته باشید. تصویرسازی باعث تثبیت مطالب در حافظه‌ی بلندمدت شما می‌شود.
- مکان و زمان مناسبی را برای مطالعه انتخاب کنید. انتخاب حالت، مکان و زمان مناسب بر روی کیفیت مطالعه بسیار اهمیت دارد. گاهی اوقات به تغییر مکان و زمان مطالعه روی آورید تا از خستگی و یکنواختی در مطالعه جلوگیری کنید.
- مطالعه و تمرین گروهی داشته باشید. مطالعه گروهی و آموزش مطالب به دیگران باعث افزایش یادگیری شما و در نتیجه موفقیت و پیشرفتتان می‌شود.
- از دفترهای برنامه‌ریزی استفاده کنید. دفترهای برنامه‌ریزی باعث نظم دادن به برنامه شما و افزایش دقتتان می‌شود. همچنین این دفترها باعث می‌شود راحت‌تر متوجه نقاط ضعف و قوتتان بشوید و راحت‌تر روزها و هفته‌هایی که درس خوانده‌اید را ارزیابی کنید.
- زیاد تست بزنید. تست زدن باعث افزایش کیفیت مطالعه و افزایش تسلط شما بر مباحث می‌شود. شما می‌توانید تست‌ها را در دو دسته تست آموزشی و تست ارزیابی دسته‌بندی کنید که هر کدام ویژگی‌ها و فواید خاص خود را دارند.
نتیجه‌گیری
در آخر باید بگوییم که هرگز فکر نکنید با داشتن ساعت مطالعه بالا حتما به موفقیت می‌رسید. برای رسیدن به موفقیت احتیاج به افزایش کیفیت مطالعه کنکور، افزایش تسلط بر دروس کنکور، افزایش تعداد تست‌ها، افزایش مرور مطالب و… نیز هست که هر کدام از این پارامترها با تکرار و تمرین به دست خواهند آمد.
